De laatste cijfers rondom de legalisering van de online gokmarkt in Nederland

Bij studenten in het hoger onderwijs en in het uitgaansleven komt cannabisgebruik meer voor (respectievelijk 22% en 33% laatstejaarsgebruikers van cannabis). Bij uitgaanders worden 10% dagelijkse gebruikers geteld. Een deel van de cannabisgebruikers doet een beroep op hulpverlening. Ruim een derde van de nieuwe patiënten binnen de gespecialiseerde drughulpverlening is in behandeling voor cannabis. Cannabis is de laatste jaren trouwens voor de grootste groep het voornaamste middel (opiaten komen op de tweede plaats).

Feiten en cijfers over gokverslaving

Die zouden hun licentie direct verliezen en daarnaast een gigantische boete ontvangen. Opvallend is verder dat verslaving vooral voorkomt bij mensen die nog niet eerder met gokken in aanraking zijn geweest. Bijna de helft van de mensen die hulp krijgen voor hun gokverslaving zijn mensen die voor het eerst aankloppen voor hulp en dus niet eerder behandeld zijn.

Voor vier op de tien (41,1%) leerlingen varieert het van 1 tot 5 dagen per week. Jongens gamen vaker dan meisjes; van de jongens gamet bijna de helft (45,2%) dagelijks, bij meisjes is dit 14,0%. Jongens besteden ook meer tijd aan het spelen van games. Op een dag dat er gegamed wordt, gamet een kwart van de jongens (25,5%) gemiddeld 4 uur of meer. De cijfers uit onze monitors geven inzicht in gebruik en trends op het gebied van alcohol, roken, drugs en mentale gezondheid.

Een speler kan immers accounts hebben bij meerdere aanbieders. Uit de cijfers blijkt dat van die half miljoen actieve accounts ongeveer 22% bestaat uit jongeren in de leeftijd van 18 tot en met 23 jaar oud. Dit wordt gezien als de zogenaamde ‘kwetsbare groep’; jongeren lopen meer risico om een verslaving op te lopen. Jongvolwassenen hebben een groot aandeel in de online gokwereld. Met deze echte cijfers blijkt dat onderzoeken vaak nogal overdrijven met het aantal spelers.

Een op acht jongeren (12%) denkt niet in staat te zijn gokproblemen bij zichzelf te herkennen. Daarnaast acht een op de zes (17%) de kans groot dat ze (meer) problemen krijgen bij gokken. En wie moeten er extra beschermd worden tegen problematisch gamen en gameverslaving? Dat was met name het geval bij mannen, van wie velen in die periode kennelijk veel geld verloren met sportweddenschappen. Toch maakt dit soort weddenschappen niet het grootste deel van de omzet van de gokbedrijven uit.

Het controlesysteem voor impulsen en prikkels is in de hersenen nog niet ontwikkeld. Gokken levert voor jongeren dus nog sneller een roes op die te vergelijken is met high of dronken zijn. “Het lijkt erop dat sinds het online gokken is gelegaliseerd, veel mensen zijn begonnen met gokken. De drempel om te beginnen is lager geworden”, vertelt Van Dongen. Het Trimbos-instituut werkt binnen het preventieprogramma Helder op Schoolaan lesmateriaal om de digitale balans van leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs te verbeteren. Overigens besloot het kabinet eerder al om de gokreclames op onder meer tv, radio en in bushokjes te verbieden per 1 juli aanstaande.

Kerncijfers Verslavingszorg 2017-2022

Het gebruik tijdens het afgelopen jaar bleef stabiel en bedroeg 6% in 2018. Recentere cijfers van de Vlaamse preventiebarometer bevestigen deze trend. In 2022 gebruikte 6% van de volwassenen het laatste jaar cannabis. Meer mannen en mensen met een hoger diploma gebruiken cannabis. Dit onderzoek voerde I&O Research uit in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Van 22 september tot en met 2 oktober 2023 is de vragenlijst uitgezet in verschillende onderzoekspanels.

Hoe de bescherming van online gokkers te kort schiet

In totaal hebben 354 jongvolwassenen de vragenlijst ingevuld. Hiervan zijn 124 jongeren afkomstig uit het I&O Research Panel, 60 uit het Norstat-panel en 170 jongeren namen deel via PanelClix. Het is niet met zekerheid te zeggen dat de resultaten representatief zijn voor alle jongvolwassenen tussen de 18 en 24 jaar in Nederland die meedoen aan kansspelen. Er zijn namelijk geen (actuele) populatiecijfers bekend over de samenstelling van deze groep. Wel is gestreefd naar zo veel mogelijk diversiteit van de respondenten in termen van geslacht, leeftijd en opleidingsniveau.

Ook gaat het vaak gepaard met andere verslavingen, zoals alcohol of drugs. Uit cijfers blijkt dat de kans op zelfdoding zelfs 15 keer hoger is bij jongeren met een gokverslaving. Dat bevestigt behandelaar Bas Brons van Solutions Verslavingszorg.

En er zijn steeds meer Nederlanders die online een gokje willen wagen, in plaats van offline. Uiteindelijk bleef een half miljoen accounts echt actief. Is dat niet het geval, dan legt de Kansspelautoriteit sancties op. Dat kan gaan om een waarschuwing, boete of het intrekken van de licentie. Je kunt sanctiebesluiten van de Kansspelautoriteit altijd online checken.

Het aantal minderjarige gokkers in Nederland is schrikbarend hoog. Dat blijkt uit cijfers van de ScholierenMonitor 2023, uitgevoerd door het Trimbos-instituut. 1 op de 15 jongeren van 10 tot 16 jaar oud heeft het afgelopen jaar gegokt bij een online casino. Dit is het geval bij ongeveer 1 op de 10 jongens en 1 op de 50 dames.

• De drempel om te beginnen is lager geworden”, vertelt Van Dongen.
• Tijdens dit congres komen praktijk, beleid en wetenschap samen om in gesprek te gaan over gokproblematiek, gokschade en gokverslaving.
• Dat was een verdubbeling tegenover 2017, toen nog 10% van de studenten aangaf voor geld te spelen in de laatste 12 maanden.
• Online gokken is vaak nog makkelijker dan gokken in een casino.

Waarom deze leerling gamen

Zo zijn er methoden om interventies gestructureerd en geformaliseerd te ontwikkelen (bijvoorbeeld Intervention Mapping). Programma’s kunnen ook beoordeeld en toegankelijk gemaakt worden door externe onafhankelijke deskundigen, zoalsloket gezond leven. Spelers kunnen online meerdere spellen tegelijkertijd spelen. Online gokken is vaak nog makkelijker dan gokken in een casino. Het online gokken is nog steeds in opkomst, met een groei van 6% in 2024 ten opzichte van het jaar ervoor. Spellen tegen huis zijn het populairst onder spelers, denk aan slots en tafelspelen.

In deze kennisagenda is informatie opgenomen uit de kennissynthese en onderzoeksagenda die in opdracht van ZonMw is opgesteld. De volgorde van de onderwerpen in de kennisagenda zegt niets over het belang van het onderwerp. Denk aan het kopen van een loterijlot, het spelen van een gokautomaat of poker in een casino of op internet, of het online doen van een sportweddenschap. Voor leerlingen met Autisme Spectrum Stoornis (ASS) of ADHD is het vaak lastiger om een gezonde digitale balans te behouden. Dit heeft onder meer te maken met de behoefte aan voorspelbaarheid, contact en uitdaging en moeite met aandacht doseren. Bij de leerlingen die autisme hebben zie ik toch vaker dat ze weinig vrienden hebben en veel alleen zijn.

Het gemiddelde verlies in ons land bedraagt €885 per half jaar, wat €147,50 per maand is. Het is de categorie met een laag risico op gokschade, in tegenstelling tot sommige online kansspelen. Al gaan kansspelen uiteraard altijd gepaard met risico’s. Dus laten we eens kijken naar het aantal Nederlanders dat online gokt, aangezien hier de spellen te vinden zijn met een hoger risico. Wat wel duidelijk is, is dat de legalisatie goed was voor de schatkist van de overheid. Er werd namelijk behoorlijk wat kansspelbelasting (bijna 1 miljard euro) betaald.

Dit kan zo ernstig zijn dat het je 5 euro casino leven steeds meer zal beheersen. Tijdens mijn onderzoek ben ik echter ook een rapport tegengekomen van de Ipsos I&O. Hierin geeft 10% van alle deelnemers aan weleens gegokt te hebben bij een casino online, waarvan je op casinospacenl.com reviews kunt vinden over een aantal van deze goksites. Dit percentage heeft echter betrekking op vergunde en onvergunde casino’s, want hoeveel inwoners daadwerkelijk bij illegale aanbieders spelen is onbekend. De Kansspelautoriteit is namens de Nederlandse overheid toezichthouder op de markt voor kansspelen. Het is als bestuursorgaan verantwoordelijk voor het creëren van een zo transparant en veilig mogelijke speelomgeving voor Nederlandse gokkers.

Uit de cijfers van de hulpverlening blijkt dat gokproblemen maar een beperkt deel uitmaken van de hulpvragen. Dit percentage bleef ten opzichte van 10 jaar eerder stabiel. Dat is dan ook niet anders in het geval van een gokverslaving. Het komt vaak voor dat mensen hun probleem onderschatten en wegstoppen. Het is dan ook lastig om de stap te zetten om hulp te zoeken. Zodra je merkt dat het je zelf niet lukt om te stoppen met gokken en dit steeds meer een beslag neemt op jouw dagelijkse activiteiten, is het verstandig om hulp te zoeken hierbij.

Het gebruik van slaap- of kalmeermiddelen kwam vooral voor bij 65-plussers (19%). De gameninfo.nl en de Gamen Infolijn bieden mensen die gamen en hun omgeving actuele, wetenschappelijk onderbouwde informatie over gamen, problematisch gamen en gameverslaving. Ook kunnen zij geld inzetten op (sport)wedstrijden zoals bijvoorbeeld toto.

Op dit moment is er onvoldoende differentiatie bij registratie aan de bron om te rapporteren over de verschillende middelen zoals oxycodon en fentanyl. Ook het aandeel van cliënten met een stoornis in cocaïne gebruik in de hulpvraag blijft redelijk stabiel op ongeveer 12%. Het aandeel mannen is in vergelijking met andere middelen hoog. Alleen bij gokproblematiek is het aandeel mannen hoger. De weerbaarheid van gokkers tegen problematisch gokken en misleiding over gokproducten en aanbieders kan verhoogd worden.

Gamen onder scholieren

Een kwart denkt juist dat hun sociale omgeving negatief over hen gaat denken als ze informatie zoeken over hun gokgedrag. Twee op de tien denken dat dit het geval is als ze hulp gaan zoeken voor hun gokgedrag. Extra aandacht is er in deze rapportage voor de jongvolwassenen; een groep die bovengemiddeld kwetsbaar is voor gokverslaving. Zij spelen vaker dan mensen in de oudere leeftijdsgroepen, maar voor kleinere bedragen. In 2018 speelde 36% van de volwassenen het afgelopen jaar minstens één keer een kans- en geldspel. 10% deed dat minstens wekelijks, 0,2% deed dat dagelijks.

3,5% van de Vlamingen gebruikte het afgelopen jaar cannabis. 11% van de leerlingen in het secundair onderwijs gebruikte het afgelopen jaar cannabis. Vergeleken met tien jaar geleden bleef het laatstejaarsgebruik bij deze groep stabiel.

Professionals kunnen bij het Expertisecentrum Gokken terecht met vragen over (online) gokken, gokschade en gokverslaving. Via het ons contactformulier kun je contact opnemen met het team achter het Expertisecentrum Gokken. Journalisten kunnen met vragen over gokken terecht bij de persvoorlichters van het Trimbos-instituut. De ScholierenMonitor gaat over middelengebruik, digitale mediagebruik, gokken en de mentale gezondheid van scholieren. Maar hoeveel gokverslaafden in Nederland er exact zijn is moeilijk in te schatten, aangezien veel mensen niet naar voren durven te komen.

Hoeveel volwassenen in de Nederlandse bevolking hebben een psychische aandoening? Hoeveel mensen krijgen per jaar een nieuwe of herhaalde psychische aandoening? Hoe vaak maken mensen gebruik van zorg vanwege psychische problemen?

Er dient onderzoek te komen naar de (online) omgeving van de gokkers en het productontwerp van gokwebsites. Daar is qua preventie en bestrijding van gokproblemen veel winst te behalen (Williams et al. & National Strategy to Reduce Gambling Harms). We adviseren om te werken aan een complete mix van onderzoek en interventie, gericht op gokkers, omgeving én productkenmerken. Gezien de recente veranderingen in de gokmarkt is een goed ingerichte en brede monitor van gokgerelateerde schade in Nederland zinvol. Hiermee krijgen we beter zicht op de effecten van de veranderingen en kan waardevolle informatie verzameld worden voor preventie- en interventieontwikkeling. Dit gaat verder dan de huidige metingen waarbij mensen bevraagd worden aan de hand van een zelfrapportage over gokgedrag.

Wanneer je dat niet wilt, kun je deze toestemming weigeren. Dat betekent echter dat je de video’s niet op onze website kunt bekijken. Ook banken kunnen weinig tegen transacties van minderjarigen doen. Illegale casino’s lappen de regels aan hun laars en bieden minderjarigen de mogelijkheid om te gokken. Als iemand een vrijwillige transactie maakt, kunnen banken niets doen, ongeacht de leeftijd van de persoon in kwestie. Sinds 1 januari 2024 is het bovendien niet meer toegestaan tv-programma’s en evenementen te sponsoren.

Daarnaast verbinden we partijen die werken op het snijvlak van digitalisering en welzijn. Hieronder lees je meer over de manieren van hulp die er zijn. Het gevoel van spanning en opwinding dat je krijgt bij het gokken, kan verslavend werken.

Denk aan ingebouwde pauzemomenten, de speelsnelheid, misleiding van de gokker over winkansen en de inzet van near-wins. Ook de (online) omgeving van de gokker kan gedrag positief of negatief beïnvloeden. Denk aan openingstijden, limietstelling, verplichte pauze momenten, de mate van toegang tot geldautomaten of de snelheid van bijstorten van geld. Daarnaast leven er sinds de legalisering van online gokken in Nederland veel vragen en zorgen over de rol van gokreclames.